Zabytkowe obiekty sakralne przejdą termomodernizację dzięki wsparciu z NFOŚiGW

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przekaże prawie 12 mln zł na projekty termomodernizacji zabytkowych budynków w czterech parafiach: Wszystkich Świętych w Warszawie przy placu Grzybowskim, Sanktuarium Kalwaryjskiego pw. Św. Mikołaja w Wielu, Wszystkich Świętych w Brusach oraz budynków należących do Archidiecezji Wrocławskiej na słynnym Ostrowie Tumskim – najstarszej części Wrocławia.

Remonty termomodernizacyjne przyczynią się do redukcji zużycia energii pierwotnej i końcowej oraz spowodują obniżenie kosztów zużycia energii elektrycznej i cieplnej. W zmodernizowanych obiektach będzie stałe ciepło – niezależnie od pory dnia i chłodnej aury na zewnątrz. Dodatkowo prace remontowe będą miały również walor konserwatorski, gdyż zostaną przeprowadzone w obiektach zabytkowych, cennych dla kultury narodowej.

Na dofinansowanie dla wspomnianych beneficjentów złoży się 10 993 540 zł dotacji oraz 919 760 zł niskooprocentowanej pożyczki. Wszystkie cztery umowy przekazania wsparcia podpisano w siedzibie NFOŚiGW. Dofinansowanie umożliwił program priorytetowy Poprawa jakości powietrza, Część 2) Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie.

Kościół parafii Wszystkich Świętych w Warszawie

Projekt pn. Termomodernizacja budynku kościoła Wszystkich Świętych w Warszawie został dofinansowany przez NFOŚiGW kwotą 3 315 792 zł. Umowę potwierdzającą przekazanie dotacji podpisali Prezes Zarządu NFOŚiGW Kazimierza Kujda oraz Proboszcz Parafii ks. dr Piotr Waleńdzik. Całkowity koszt inwestycji wyniesie 3 684 213 zł. Będzie ona przeprowadzona do 27 grudnia 2019 r. W finansowanie projektu zostaną zaangażowane również środki własne beneficjenta w wysokości 368 421 zł.

Prace obejmą modernizację instalacji wentylacji mechanicznej nawiewno/wywiewnej (o mocy Vn/Vw = 1400/1400 m3/h z odzyskiem ciepła min. 67%, Vw = 3745 m3/h) oraz modernizacje systemu grzewczego (w tym wymianę wewnętrznej instalacji c.o., wymianę węzła ciepłowniczego, wykonanie przyłącza do nowego węzła ciepła oraz wykonanie instalacji elektrycznej do nowego węzła). Przewidywane jest także ocieplenie stropów pod nieogrzewanymi poddaszami (3328,14 m2) za pomocą wełny mineralnej. Ponadto zmodernizowane zostanie 1018 punktów oświetlenia wbudowanego. Wszystko to zaprocentuje także zyskami środowiskowymi. Nastąpi zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych (1 852,48 GJ/rok). Równolegle zmniejszy się emisja CO2 (211,09 Mg/rok).

Powierzchnia budynków objętych remontem termomodernizacyjnym wyniesie 4 236,40 m2, a powierzchnia całkowita modernizowanego obiektu – ponad 500 m2.

Kościół Wszystkich Świętych umiejscowiony na placu Grzybowskim w Warszawie zaczęto budować w 1861 r. według projektu architekta Henryka Marconiego. W czasie wojny obronnej w 1939 r. świątynia została uszkodzona, jednak najbardziej ucierpiała podczas walk Powstania Warszawskiego i niemieckich ostrzałów artyleryjskich. W czasie okupacji kościół znajdował się w granicach getta – uczęszczali do niego chrześcijanie pochodzenia żydowskiego. Wobec prześladowań Żydów w getcie, proboszcz parafii ks. Marceli Godlewski zaangażował się w tym trudnym czasie w ich ratowanie. Niedawno, w 2017 r., kościół ten jako pierwszy w Polsce, z inicjatywy środowisk żydowskich, otrzymał tytuł House of Life (Dom Życia) przyznawany przez Międzynarodową Fundację Raoula Wallenberga. W kościele znajduje się również tablica upamiętniająca Polaków ratujących Żydów w latach 1939–1945, którą ufundował premier Jerzy Buzek i poświęcił prymas Józef Glemp.

Świątynia pw. Wszystkich Świętych jest jedną z trzech największych w Warszawie (obok bazyliki Najświętszego Serca Jezusowego na Pradze i Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie). W jej wnętrzu znajdują się relikwie św. Jana Pawła II.

– Przeprowadzamy kompleksowy remont kościoła Wszystkich Świętych. Projekt termomodernizacji wpisuje się w działania, które mają na celu przywrócenie jego przedwojennego stanu. Można bowiem powiedzieć, że po II wojnie światowej nie został odbudowany do końca, wiele rzeczy było zrobionych w latach 50. i 60. dość pośpiesznie, także z powodu braku pieniędzy. Teraz chcemy całością prac remontowych przywrócić kościołowi przedwojenny blask i świetność – powiedział ks. dr Piotr Waleńdzik.

Proboszcz objaśnił także kwestie techniczne podejmowanych prac: – Termomodernizacja dotyczy wielu wątków, bo między innymi obejmuje wymianę sieci grzewczej, która jest z lat 60 ubiegłego wieku. Zdążyła się mocno zużyć i nie przystaje do realiów, gdyż obecne przesyłowe sieci grzewcze są o wiele bardziej oszczędne. Ważną kwestią jest także docieplenie stropu oraz rozwiązanie problemu wentylacji, która po wojnie nie została przywrócona do użytecznego stanu. I jeszcze oprawy oświetleniowe – dzisiaj wszyscy przechodzą na źródła energooszczędne i my też chcemy zużywać mniej energii. To będzie generować mniejsze koszty dla parafii, a i dla środowiska okaże się przyjazne – podsumował ks. dr Piotr Waleńdzik.

Budynki Parafii Św. Mikołaja w Wielu na Pomorzu

1 270 665 zł dotacji NFOŚiGW przekaże na projekt pn. Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej należących do Parafii Rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Wielu (w woj. pomorskim, w powiecie kościerskim). Umowa w tej sprawie została podpisana przez Dyrektora Departamentu Budownictwa Energooszczędnego NFOŚiGW Sebastiana Nowaka oraz Proboszcza Parafii w Wielu ks. Jana Flisikowskiego.

Koszt całkowity przedsięwzięcia to 1 411 851 zł, w ramach którego beneficjent zaangażował też środki własne w wysokości 141 186 zł. Koniec remontu przewidziano na 30 kwietnia 2019 r. Efektem

ekologicznym ma być zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych o 1825,45 GJ/rok oraz zmniejszenie emisji CO2 o 133,99 Mg/rok.

Aby cele te zostały osiągnięte, w ramach projektu zaplanowano m.in. wymianę instalacji wentylacji mechanicznej z układem odzysku ciepła i chłodzeniem pasywnym, wymianę oświetlenia na LED, a także wymianę opraw oświetleniowych i instalacji elektrycznej. Równolegle zostanie wykonana instalacja ogniw fotowoltaicznych wraz z systemem opomiarowania i automatyki o mocy 24,64 kWp oraz instalacja ogniw fotowoltaicznych wraz z systemem opomiarowania i automatyki o mocy 14,56 kWp.

Będzie również zainstalowana pompa ciepła o mocy 100 kW wraz z organizacją maszynowni, odwiertów, instalacji dolnego źródła ciepła z podłączeniem do maszynowni, przyłącza rurą preizolowaną, automatyki i sterowania. Przewidziano wykonanie instalacji ogrzewania grzejnikowego niskotemperaturowego. Zainstalowane zostanie c.o. podłogowe wraz z połączeniem do MPC. Ocieplony dach za pomocą wełny mineralnej, wraz z konstrukcją wsporczą ocieplenia, zapewni komfort termiczny pomieszczeń.

Warto nadmienić, że kościół parafialny św. Mikołaja w Wielu został zbudowany przed II wojną światową i jest największą budowlą sanktuarium. W 1998 r. został on wpisany na listę zabytków województwa pomorskiego. Parafia w Wielu słynie też z Kalwarii Wielewskiej, czyli zespołu zabytków sakralnych upamiętniających Mękę Jezusa Chrystusa. Została ona zbudowana w latach 1915-1927. W rejestrze zabytków województwa pomorskiego znalazła się w tym samym roku, co kościół.

– Dwie parafie – Wiele i Brusy – są związane przez Kalwarię Wielewską. Dzisiaj wspólnie podpisujemy umowę o dofinansowanie prac, które pragniemy podjąć w naszych świątyniach i obiektach parafialnych. To wielkie wydarzenie dla naszej społeczności lokalnej, także dlatego, że to są najzimniejsze kościoły w okolicy, jedne z najzimniejszych na Pomorzu. Ogrzewanie ich pompami ciepła spowoduje, że i komfort bycia w świątyniach dla naszych wiernych będzie większy – powiedział Proboszcz Parafii w Wielu ks. Jan Flisikowski.

– Dziękuję Narodowemu Funduszowi za dofinasowanie projektu w Kalwarii Wielewskiej i sąsiedniej parafii w Brusach. To duża korzyść społeczna, gdyż jest to teren parku krajobrazowego. Ponadto przedsięwzięcie przyniesie dużą oszczędność energii, co ma wpływ na ochronę środowiska. Nastąpi znaczne obniżenie kosztów utrzymania tych zabytkowych obiektów sakralnych – zaznaczył z kolei obecny na uroczystości podpisania umowy senator Waldemar Bonkowski.

Budynki parafii Wszystkich Świętych w Brusach na Pomorzu

Umowę potwierdzającą przekazanie dotacji przez NFOŚiGW w wysokości 1 195 169 zł dla projektu pn. Modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej należących do Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Wszystkich Świętych w Brusach, podpisali Dyrektor Departamentu Budownictwa Energooszczędnego NFOŚiGW Sebastian Nowak oraz proboszcz parafii w Brusach ks. Jan Flaczyński. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniesie 1 327 963 zł, przy czym Parafia w Brusach zaangażuje własne środki w wysokości 132 794 zł.

W planie inwestycji przewidziano wymianę instalacji wentylacji mechanicznej z układem odzysku ciepła i chłodzeniem pasywnym. Wymienione zostanie tradycyjne oświetlenie na LED, oprawy oświetleniowe i instalacja elektryczna. Wykonana będzie instalacja ogrzewania grzejnikowego niskotemperaturowego oraz wymienione zostaną grzejniki instalacji c.o. Pojawi się instalacja ogrzewania podłogowego zasilana jedną z czterech nowych pomp ciepła. Zaplanowano również wymianę stolarki okiennej na nową (o współczynniku przenikania ciepła U=0,9 W/m2K), wymianę stolarki drzwiowej na nową (o współczynniku przenikania ciepła U=1,30 W/m2K). Ocieplony wełną mineralną (skalną) ma zostać również dach. Ponadto wprowadzona zostanie izolacja termiczna ścian zewnętrznych (także poddasza) styropianem.

Instalacje pomp ciepła o mocy 40 kW, 16 kW, 10 KW, 60 kW będą się odbywały wraz z wykonaniem maszynowni, odwiertów, instalacji dolnego źródła ciepła z podłączeniem do maszynowni, automatyki i sterowania. Termin zakończenia realizacji przedsięwzięcia wyznaczono na 30 kwietnia 2019 r. Skutkiem przeprowadzenia remontu ma być zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych o 3050,34 GJ/rok, oraz zmniejszenie emisji CO2 o 259,48 Mg/rok.

Kościół p.w. Wszystkich Świętych w Brusach w woj. pomorskim został wybudowany w II poł. XIX w.

Budynki Domów Kanonicznych Archidiecezji Wrocławskiej na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu

5 211 914 zł dotacji oraz 919 760 zł preferencyjnej pożyczki NFOŚiGW przeznaczył na projekt Archidiecezji Wrocławskiej pn. Zmniejszenie emisji CO2 przez poprawę efektywności energetycznej w zabytkowych budynkach Domów Kanoniczych Archidiecezji Wrocławskiej, zlokalizowanych we Wrocławiu na Ostrowie Tumskim przy ul. Katedralnej 5, 10-16, św. Idziego 4-6, 9 oraz pl. Katedralnym 19. Umowę przekazania funduszy popisali: Wiceprezes NFOŚiGW Anna Król i Ekonom Archidiecezji Wrocławskiej ks. Stanisław Stelmaszek.

Ostrów Tumski, który był niegdyś wyspą, jest najstarszą, pełną zabytków częścią Wrocławia. Archeolodzy i historycy początek jego zamieszkania wyznaczają na X-XI w. i wskazują nań jako siedzibę pierwszych Piastów. W XII w. pojawiły się tutaj pierwsze budowle murowane (zastępując drewniane), prawdopodobnie za sprawą wnuka Bolesława Krzywoustego, Bolesława Wysokiego, który wybrał to miejsce na swoją siedzibę. W 1315 r. dokonano formalnej sprzedaży Ostrowa Tumskiego władzom kościelnym. Z czasem stał się ośrodkiem władzy biskupiej. Co ciekawe, na Ostrowie Tumskim mieszkał kilka razy Mikołaj Kopernik.

Działania przewidziane w projekcie będą prowadzone w zabytkowych wnętrzach. Chodzi m.in. o docieplenie ścian zewnętrznych o powierzchni 3572,24 m2, docieplenie ścian wewnętrznych (104,9 m2), docieplenie ścian w gruncie (89,71 m2) oraz docieplenie podłóg na gruncie (1149,52 m2).

Zaplanowano również docieplenie stropów na strychach i poddaszach o powierzchni 1171,66 m2, docieplenie stropów nad nieogrzewaną piwnicą (129,58 m2), docieplenie stropodachu (437,91 m2), docieplenie dachu (926,16 m2). Będą przeprowadzone również prace przy wymianie stolarki okiennej (powierzchnia 552,08 m2), stolarki drzwiowej zewnętrznej (79,85 m2). Nastąpi ponadto wymiana trzech kompletów instalacji centralnego ogrzewania, trzech kompletów instalacji ciepłej wody użytkowej, źródeł ciepła na trzy gazowe kotły kondensacyjne z kompletnym osprzętem i armaturą

grzewczą oraz automatyką pogodową. Przewidziane jest usprawnienie wentylacji naturalnej przez montaż nawiewników ciśnieniowych. Remont obejmie również wymianę oświetlenia na trzy LED-owe komplety, wprowadzenie automatyki sterującej systemem c.o. oraz c.w.u. Nieodzowne będzie osuszanie ścian piwnic oraz odprowadzenie wód opadowych od budynku.

Projekt będzie prowadzony do końca 2019 r. Zaplanowany efekt ekologiczny przedsięwzięcia to zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych o 7137,54 GJ/rok oraz zmniejszenie emisji CO2 o 532,85 Mg/rok. Przeprowadzenie projektu w całości będzie kosztowało 6 131 674 zł.

Przedsięwzięcia termomodernizacyjne, takie jak wyżej opisane, przynoszą jednocześnie oszczędności finansowe i lepszą termodynamikę użytkowanych pomieszczeń. Równolegle dają wiele korzyści środowiskowych, w tym zmniejszenia emisji CO2 do atmosfery, czyli niwelowanie nadmiernego efektu cieplarnianego.