WFOŚiGW w Gdańsku: Owce koszą trawę w Kwidzyńskich Ostnicach

W rezerwacie przyrody Kwidzyńskie Ostnice trwa wypas owiec. To część projektu „Ochrona bioróżnorodności rezerwatów przyrody Pomorza” realizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Gdańsku.

Kwidzyńskie Ostnice to rezerwat w okolicach Kwidzyna. Oprócz jedynego w województwie pomorskim stanowiska trawy – ostnicy Jana – przedmiotem ochrony są tu również ciepłolubne murawy z cennymi gatunkami roślin i zwierząt. Utrzymanie walorów przyrodniczych rezerwatu wymaga specyficznej ochrony czynnej polegającej na corocznym wypasie zwierząt.

– Owce pełnią w rezerwacie rolę żywych kosiarek. Próbowaliśmy kosić mechanicznie,  w sporadycznych przypadkach nadal używamy kosy czy piły, jednak owce wyjadając wybiórczo nie niszczą zbiorowisk ciepłolubnych. Liście ostnicy są przystosowane do życia w ekstremalnie nasłonecznionych miejscach, mają zatem budowę zabezpieczającą przed szybkim wysychaniem. Są niemal złożone na pół wzdłuż osi, do tego ostre, twarde. Owce, mając wybór, omijają takie rośliny. Poza tym, wspaniale spulchniają podłoże racicami, przygotowując grunt do wysiewu roślin – wyjaśnia Ewa Romanow-Pękal, prezes Stowarzyszenia Eko-Inicjatywa w Kwidzynie, realizującej wypas owiec w rezerwacie Kwidzyńskie Ostnice.

Murawy kserotermiczne to siedliska o charakterze stepowym z sucho- i ciepłolubną roślinnością. Największym zagrożeniem jest ich zarastanie drzewami i roślinami powodującymi zacienienie i w konsekwencji utratę charakterystycznej ciepłolubnej flory. Wypasane w sposób kontrolowany owce czy kozy, zgryzając siewki drzew i krzewów oraz eliminując z murawy niepożądane gatunki miękkolistne, pozostawiają najcenniejsze gatunki murawowe.

Projekt „Ochrona bioróżnorodności rezerwatów przyrody Pomorza” od 4 lat jest realizowany przez  WFOŚiGW w Gdańsku i gdańską RDOŚ. Celem są działania ochronne w 18 wybranych pomorskich rezerwatach. W wielu z nich należało pilnie podjąć ochronę czynną, jej zaniechanie mogłoby spowodować utratę wartości przyrodniczych. Dotyczy to w szczególności rezerwatów chroniących cis pospolity oraz torfowiska.

– Nasze działania skupiają się na ochronie gatunków i ekosystemów, które są unikatowe na Pomorzu, a niekiedy również i w Polsce. Mają olbrzymie znaczenie dla zachowania bioróżnorodności województwa pomorskiego. Co ważne, wytypowane rezerwaty położone są w granicach obszarów Natura 2000, parków krajobrazowych lub obszarów chronionego krajobrazu – tłumaczy Marcin Osowski, prezes WFOŚiGW w Gdańsku. Realizujemy również inicjatywy z zakresu edukacji ekologicznej, m. in. plenerowe warsztaty edukacyjne na temat walorów przyrodniczych, celu ochrony i zagrożeń dla poszczególnych rezerwatów – dodaje.

Kolejny wypas owiec przeprowadzony zostanie w rezerwacie Biała Góra.

Projekt „Ochrona bioróżnorodności rezerwatów przyrody Pomorza” dofinansowywany jest z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2014-2020.