Azbestu coraz mniej. Konkurs WFOŚiGW w Gdańsku „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego”

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku ogłosił konkurs „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego” (edycja 2020). Jest to kolejna 13. już edycja tego konkursu, w ramach którego Fundusz wspiera samorządy w ich staraniach o zmniejszenie do minimum oddziaływania azbestu na ludzi i środowisko, a więc i lepszą jakość życia mieszkańców Pomorza. Dotychczas WFOŚiGW w Gdańsku w ramach tego konkursu udzielił  21 mln zł dofinansowania na usunięcie i unieszkodliwienie 36 500 ton odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. W województwie pomorskim do unieszkodliwienia pozostało jeszcze niemal 225 000 ton wyrobów azbestowych, z czego niemal 190 000 ton znajduje się na terenie nieruchomości należących do osób fizycznych.

Budżet konkursu to środki WFOŚiGW w Gdańsku oraz udostępnione przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach „Ogólnopolskiego programu finansowania wyrobów zawierających azbest”.

Tegoroczny konkurs skierowany jest do gmin, związków międzygminnych oraz powiatów województwa pomorskiego, które działają na rzecz właścicieli lub posiadaczy obiektów budowlanych. Do dofinansowania mogą zostać zgłoszone zadania z zakresu demontażu, zbierania, transportu, zabezpieczania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest, a także transportu, zabezpieczania i unieszkodliwiania odpadów znajdujących się np. na dzikich wysypiskach lub składowanych na terenie posesji.

Wnioski przyjmowane są do 15 czerwca 2020 r. Konkurs rozstrzygnięty zostanie do końca lipca 2020 roku. Zgłoszenia konkursowe należy składać za pośrednictwem poczty pod adresem 80-861 Gdańsk, ul. Rybaki Górne 8. Szczegółowe informacje o sposobie aplikowania o dofinansowanie znajdują się w zakładce Konkursy.

Od 13 lat Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku każdego roku ogłasza konkurs, którego celem jest usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest. W latach 2007-2020 Fundusz zawarł z pomorskimi samorządami ponad 750 umów o dofinansowanie. Na realizację przedsięwzięć udzielił 11,3 mln zł dotacji ze środków własnych oraz 9,7 mln zł ze środków udostępnianych przez NFOŚiGW. W wyniku realizacji zadań unieszkodliwionych zostało 36 500 ton  odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Nadal trwa realizacja ubiegłorocznej edycji konkursu, w jej wyniku najwięcej odpadów usuniętych zostanie w gminach: Brusy (ok. 400 ton), Chojnice (ok. 350 ton) oraz Gardeja (ok. 330 ton).

WFOŚiGW w Gdańsku reaguje również w sytuacjach kryzysowych.

Po dotkliwej nawałnicy, która przeszła przez Pomorze w nocy z 11 na 12 sierpnia 2017 roku, uszkadzając setki budynków, na likwidację odpadów eternitowych zawierających rakotwórcze minerały Fundusz przeznaczył niemal 780 000 zł ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW. Dofinansowanie trafiło do 20 poszkodowanych gmin. 1 730 ton groźnych dla zdrowia i życia pozostałości po dachach i innych elementach zniszczonych domostw zostało unieszkodliwionych.

Natomiast w 2018 roku wsparcie trafiło do gmin, na terenie których doszło do zerwania lub uszkodzenia dachów eternitowych podczas zdarzeń noszących znamiona klęski żywiołowej. Z dofinansowania ze środków własnych WFOŚiGW w Gdańsku skorzystało 9 pomorskich gmin: Cewice, Dziemiany, Lipusz, Chojnice, Sierakowice, Linia, Stężyca, Sulęczyno i Brusy. Łączna dotacja przyznana na usunięcie powstałych odpadów wyniosła niemal 400 000 zł. Dzięki realizacji konkursu unieszkodliwiono ok. 850 ton odpadów zawierających azbest.

Jednocześnie w minionych latach WFOŚiGW w Gdańsku wspierał finansowo walkę z eternitem również poza tzw. trybem konkursowym. Dofinansowanie w formie dotacji i pożyczek na łączną kwotę 1,2 mln zł udzielone zostało różnym podmiotom, które złożyły wnioski w naborze ogólnym. Usuniętych i unieszkodliwionych zostało 1 200 ton wyrobów zawierających azbest.

225 000 – tyle ton odpadów azbestowych pozostało jeszcze do unieszkodliwienia w województwie pomorskim. Najwięcej w gminach wiejskich Puck i Chojnice – po około 7 000 ton, a także Pelplinie, Kartuzach i Sierakowicach – po około 6 000 ton. Informacje na ten temat gromadzi Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.

W Polsce w latach 60-tych XX wieku azbest zaczął być stosowany na szeroką skalę w budownictwie. Wykorzystywano go przy produkcji płyt elewacyjnych, rur ciśnieniowych, materiałów potrzebnych do produkcji pokryć dachowych, wyrobów izolacyjnych, uszczelniających, tekstylnych (sznury, maty). Był bardzo popularny ze względu na właściwości fizyczne i chemiczne tj. odporność na wysoką temperaturę, działanie mrozu, kwasów i substancji żrących, brak przewodnictwa prądu elektrycznego, elastyczność, dźwiękochłonność, łatwość łączenia się z innymi materiałami. W Polsce 96% wyrobów zawierających azbest stanowią płyty azbestowo – cementowe.  Ich produkcja rozpoczęła się w 1907 roku, a zakazana została ustawą z dnia 19 czerwca 1997 roku. Od 2005 roku w Polsce obowiązuje, podobnie jak we wszystkich krajach Unii Europejskiej, zakaz stosowania azbestu.

Azbest jest szkodliwy dla zdrowia, może być przyczyną licznych chorób. Niebezpieczeństwo pojawia się na skutek rozpylania w powietrzu włókien azbestowych, uwalnianych w procesie produkcji, obróbki i eksploatacji wyrobów zawierających azbest, a także podczas ich uszkodzenia lub korozji. W takiej sytuacji jest groźny dla człowieka. Jeżeli nie jest eksploatowany, nie zagraża zdrowiu.