WFOŚiGW w Gdańsku: Ochrona popielicy na Pomorzu

Zakończyła się realizacja kolejnego projektu „Ochrona popielicy na Pomorzu”. Zadanie realizowane było przez Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, a dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Popielica jest dużym gryzoniem, z rodziny popielicowatych (pilchowatych). Większość życia spędza w koronach drzew, przeskakuje z gałęzi na gałąź, bardzo rzadko schodzi na ziemię. Jej aktywność jest ograniczona głównie do godzin nocnych. W dzień ukrywa się w dziuplach lub w skrzynkach. Od września do maja zapada w norach w hibernację. Mieszka w lasach liściastych i mieszanych, szczególnie w tych, w których występują stare buki, dęby, graby oraz leszczyny. Można ją spotkać w Europie oraz południowo – zachodniej Azji. W Polsce jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem i umieszczona została w „czerwonej księdze zwierząt”. O ile często występuje w południowo – wschodniej części kraju, to w centralnej i północno – zachodniej części – już nie. Badania przeprowadzone w latach 90. XX wieku wykazały, że popielica wyginęła niemal na wszystkich stanowiskach podawanych w XIX i I połowie XX wieku. Nie pozostawiono jej lasów liściastych i mieszanych ze starymi, dziuplastymi drzewami. Pozostawiono za to monokultury sosny i szerokie drogi, które stanowią dla niej barierę nie do pokonania.

W 2013 roku zaobserwowano popielicę w Nadleśnictwie Ustka. Przez dwa lata dokładniej badano jej występowanie na tym terenie. Leśnicy stwierdzili, że lasy mieszane i liściaste izolowane są od siebie drzewostanami trudnymi do pokonania dla popielicy, np. borami sosnowymi. Kontrola skrzynek, które założone zostały w lesie zaledwie kilka miesięcy wcześniej, wykazała, że popielice z populacji usteckiej bardzo chętnie wykorzystują tego typu kryjówki. Pojawiły się też informacje wskazujące na występowanie popielicy w Nadleśnictwie Damnica.

W 2017 roku w ramach projektu „Ochrona popielicy na Pomorzu” rozwieszonych zostało 150 skrzynek pilchowych. Tworzą one określoną sieć szlaków, przez co ułatwiają migracje popielicom do nowych lasów poprzez niekorzystne dla nich siedliska. Zdaniem naukowców ze stowarzyszenia „Salamandra” powinno to przyspieszyć kolonizację lasów, w których obecnie nie ma popielicy. Prowadzili oni także prace nad występowaniem tego ssaka w lasach Wybrzeża Słowińskiego i Równiny Słupskiej. Zdobywali informacje o zasięgu, liczebności i rodzaju zajmowanego siedliska. Na razie zebrane dane wskazują na to, że popielice występują w podpopulacjach o niewielkiej liczebności. W 2017 roku zaobserwowano, że skrzynki rozwieszone dwa lata wcześniej, zostały zajęte przez popielice. W jednych skrzynkach stwierdzono obecność popielic, w innych – ślady ich bytowania (charakterystyczne gniazda, ślady po żerowaniu). Członkowie „Salamandry” potwierdzili obecność popielicy w Nadleśnictwie Damnica. Ubiegłoroczne badania były jednak utrudnione, ponieważ buki nie owocowały, co wpływa na aktywność popielic.

Pracownicy Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra” zamierzają w kolejnych latach skontrolować  nadleśnictwa Wybrzeża Słowińskiego i Równiny Słupskiej. Najlepiej wówczas, kiedy buk będzie obficie owocował …