WFOŚiGW w Gdańsku: Gospodarka osadami ściekowymi w województwie pomorskim

W Pomorskim Urzędzie Marszałkowskim odbyła się konferencja „Gospodarka osadami ściekowymi w województwie pomorskim – analiza i proponowane kierunki rozwoju”. Jej organizatorami byli Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz Samorząd Województwa Pomorskiego przy współpracy Gdańskiej Fundacji Wody. W seminarium licznie udział wzięli przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, eksploatatorzy oczyszczalni ścieków i właściciele infrastruktury ściekowej.

Zagospodarowanie osadów ściekowych powstających w oczyszczalniach ścieków komunalnych to poważny problem dla eksploatatorów oczyszczalni. To wyzwanie, z którym muszą się uporać w najbliższych latach. Dylemat o charakterze ekonomicznym, środowiskowym i prawnym. 7 mln ton – tyle uwodnionego osadu powstaje rocznie w pomorskich oczyszczalniach ścieków. Po poddaniu go różnym procesom – 48 tys. ton suchej masy. Dużo mniej, ale problem pozostaje. W świetle prawa, osady traktowane są jako odpad uciążliwy. Stąd wiele trudności z ich zagospodarowaniem. Na terenie województwa pomorskiego funkcjonuje około 170 oczyszczalni ścieków. Kwestia osadów rozwiązywana jest indywidualnie w każdej z nich, brakuje wspólnie wypracowanej koncepcji. Jakie obecnie stosowane są metody zagospodarowania osadów? Spalanie (60%), kompostowanie (18%), rolnictwo (14%). Łącznie zatem 92% osadów zagospodarowywanych jest prawidłowo. Problem w tym, że dotyczy to tylko dużych obiektów. Małe oczyszczalnie ścieków wciąż nie mogą się z tym uporać.  – Najlepszym rozwiązaniem byłoby stworzenie regionalnych instalacji do przeróbki osadów, z których korzystałyby lokalne oczyszczalnie ścieków. W celu wypracowania konkretnych rozwiązań niezbędne są szerokie konsultacje uwzględniające różne aspekty wykorzystania osadów, takie jak wartości energetyczne i nawozowe. Należy również uwzględnić uwarunkowania techniczne i finansowe przy podejmowaniu ostatecznych decyzji dotyczących lokalizacji regionalnych instalacji – twierdzi Wiesław Butajło – starszy inspektor w WFOŚiGW w Gdańsku. Dlatego, należy dążyć do tworzenia profesjonalnych instalacji regionalnych, do których kierowane by były osady z gminnych oczyszczalni.  W ubiegłym roku, z inicjatywy WFOŚiGW w Gdańsku przy współpracy z Gdańską Fundacją Wody, grupa ekspertów przeprowadziła analizę gospodarki osadowej we wszystkich komunalnych oczyszczalniach ścieków województwa pomorskiego. Każda z oczyszczalni została poddana tej samej procedurze weryfikacyjnej. Powstała baza danych, na podstawie której zostały opracowane raporty powiatowe. Zebrane wnioski i spostrzeżenia posłużyły do stworzenia raportu wojewódzkiego. – Powstał unikatowy dokument na skalę Polski. Podobnego nie ma żadne województwo w kraju  – wyjaśnia Maciej Kazienko – zastępca prezesa WFOŚiGW w Gdańsku. I dodaje: – Racjonalne rozwiązanie gospodarki osadowej w skali województwa spowoduje zdecydowane zmniejszenie kosztów eksploatacji części osadowej w komunalnych oczyszczalniach ścieków. Może warto osad traktować jako surowiec, a nie odpad.  Podstawowym celem gospodarki osadowej w naszym regionie jest  „bezpieczne” i „efektywne” skierowanie wszystkich powstających osadów lub produktów ich przetworzenia do środowiska.  Gospodarka osadowa, tak jak jest to w przypadku odpadów komunalnych, wymaga działań systemowych o skali regionalnej. – Województwo pomorskie przy swoich potencjałach operacyjnych, administracyjnych i naukowych mogłoby pełnić funkcję lidera krajowego, a innowacyjna, bezpieczna i efektywna gospodarka osadowa mogłaby być jedną z inteligentnych specjalizacji na skalę europejską – podsumowuje Andrzej Wójtowicz – prezes Wodociągów Słupsk.